My children are delightful people, whom I would love even if they weren’t my children. – Toni Morrison ( Mijn kinderen zijn geweldige mensen, waarvan ik ook zou houden als het niet mijn kinderen waren)
Nog meer over emoties
Ik besef dat ik wel lang blijf bij het onderwerp emoties en ik waarschuw vast: er komt nog meer. Dat heeft er mee te maken 90 procent van onze problemen emotionele problemen zijn, las ik een boek dat nog later aan de orde komt.
Emotionele schema’s of patronen
Maar nu over de schema’s. De schema’s zijn in eerste instantie een overlevingsmechanisme. Later kan het een destructief patroon worden. Als kind kun je niet buiten je ouders/opvoeders en daarom geef je soms een stukje van jezelf prijs. Het patroon is ontstaan en daar houd je je aan. Je bent je er niet eens meer van bewust dat je een keuze hebt. Dit is geen verwijt aan iemand. Je ouders waren zelf niet bewust van hun emotionele patroon en niet van het feit dat ze het aan jou hebben doorgegeven. Zij wilden het beste voor jou en deden het om je te beschermen. Jij deed het ook niet uit een vrijwillige keuze, maar omdat je dat als enige mogelijkheid zag. Dus geef jezelf of je omgeving niet de schuld. Dat helpt je niet verder.
Dat gezegd hebbend, nu naar de schema’s zelf. Uiteindelijk komen ze in grote lijnen neer op twee woorden “niet genoeg”. Je denkt dat je zelf niet goed genoeg bent zoals je bent. Dat heeft wel variaties niet leuk genoeg, niet lief genoeg, niet stoer genoeg, niet waard om liefde te ontvangen etc.
5 Schema’s die in de jeugd kunnen ontstaan
In het boek “Emotionele Gezondheid” worden 5 schema’s behandeld, die in de vroege jeugd zijn ontstaan en 5 die later zijn ontstaan.
De eerste 5 schema’s zijn: (tekst ingekort overgenomen)
- verlating, de voortdurende angst dat mensen ons zullen verlaten vormt de kern van dit schema. Dit kan ontstaan zijn door de dood van een ouder of veelvuldige verhuizingen, een emotioneel afstandelijke ouder etc. Voor mensen die dit schema vertonen, roept het vooruitzicht alleen te zijn een immens verdriet op en gevoel van uitsluiting.
- ontbering, ‘mijn behoeften zullen niet vervuld worden’, dat ene zinnetje vormt de diepste overtuiging van dit schema. Dit ontstaat vaak als de ouders het zo druk hadden met zichzelf (door werk, ellende, alcoholisme of zorgen) dat er geen oog was voor de emotionele behoeften van het kind.
- onderwerping, ‘we doen altijd jouw zin, nooit de mijne’ Dit schema ontstaat met name in een jeugd waarin ouders strak de touwtjes in handen hadden en hun kinderen geen inspraak gunden. Het gaat zover dat de behoefte van het kind aan zelfstandigheid volkomen in de verdrukking komt.
- wantrouwen, de kernovertuiging is dat je mensen niet kunt vertrouwen. Dit patroon is vaak terug te voeren op (lichamelijk, emotioneel of seksueel) misbruik of mishandeling in de vroegste jeugd. Het wantrouwen kan dan een gepast antwoord zijn op een reële dreiging. Maar dit patroon kan in latere relaties wel destructief zijn.
- liefdeloosheid ‘ik ben het niet waard liefde te ontvangen” is typerend voor dit schema. Een constante boodschap van ouderlijke afkeuring ‘je deugt gewoon niet’ bepaalt de manier waarop het kind naar zichzelf kijkt. Deze boodschap wordt niet alleen verbaal, maar ook non-verbaal door kinderen opgepikt.
Deze schema’s worden door iedereen op zijn eigen manier bestreden. De een gaat juist heel hard bewijzen dat hij het wel waard is, en wordt een workaholic met kans op een burn-out. De ander komt in de bijstand en heeft zich al bij voorbaat neergelegd bij de negatieve boodschap.
Nu ben ik al weer over mijn 500 woorden heen. Dus wordt vervolgd.
