Vergeven is het loslaten van de hoop op een beter verleden. – Gerald Jampolsky
Een schema op het spoor komen
Een schema ontstaat meestal in de vroege jeugd. En daar ben je je meestal niet bewust van. Het vraagt behoorlijk wat detective werk om het schema op het spoor te komen. Je gaat dat pas doen als je er last van krijgt. Als je steeds iets, wat je graag wilt, ziet mislukken. Zo zag ik afgelopen zondag een update van het Nederlandse programma Obese. Mr Obese uit seizoen 1, was in dat seizoen gigantisch afgevallen. Zo veel dat je bijna denkt dat het niet gezond voor iemand is. Maar nu, 1,5 jaar later was er ruim 100 kilo bij. Hij was nog niet zo zwaar als voordat hij aan het programma meedeed, maar was wel hard op weg daarnaar toe. In datzelfde seizoen deed ook Angeli mee, die ruim 80 kilo kwijtraakte en nu nog op hetzelfde gewicht is. Zij had volgens haarzelf de knop omgezet en voor Danny was het traject toch nog moeilijker. Ik denk dan als amateur psycholoog dat er bij Danny een schema achter zit. Want hij heeft dezelfde begeleiding qua voeding en training gekregen. Maar voor hem is er iets, waarvan hij zich nog niet bewust is, dat zijn gedrag stuurt. Ook al wil hij het niet, het lijkt gewoon sterker dan hem. Ik neem hem als voorbeeld. Het hoeft helemaal in zijn geval niet op te gaan, maar dan heb je een idee wat een schema kan veroorzaken. Dus kijk naar iets wat je graag wilt, wat niet lukt en wat je van jezelf niet begrijpt.
Een schema als bescherming
Op een onbewuste manier denk je, dat je gedrag logisch is en kan voorkomen dat er iets met je gebeurt. Het lijkt bijna een magische formule die jouw angst moet bezweren. In het boek “Emotionele Gezondheid” staat een voorbeeld van iemand met een schema van kwetsbaarheid. “Het lijkt dat ik mezelf geen halt toe kan roepen. Als iemand van mijn familie of een vriendje op reis gaat, word ik ziek van ongerustheid dat hen iets ellendigs zal overkomen. … En dan moet ik hen opbellen- al weet ik dat het te laat is om nog te bellen- om er zeker van te zijn dat hen niets mankeert.” De magische formule luidt: “omdat ik mijn ritueel van bezorgdheid opvoerde, is er niets akeligs gebeurd. Het is alsof mijn ongerustheid een soort van beschermende macht bezit.” Het is niet moeilijk voor te stellen hoe deze formule tot dwanggedachten en -gedrag kan leiden. De reacties van de omgeving zullen niet zijn, wat degene ervan verwacht, maar aan de eigen emotionele behoefte is wel voldaan. Zoals elk verslavend gedrag de eigen emotionele behoefte voorop stelt, gebeurt dat hier ook.
Genezing van schema’s
Wat kun je om doen verandering aan te brengen? “De genezing van schema’s begint als we onszelf goed bekijken. We moeten de onderliggende pijn of vrees ervaren, al is het maar om ons te realiseren dat we kunnen overleven als we toetreden tot dit verboden gebied van het hart.” “Laat het toe, we kunnen het aan.” Volgens Tara Bennet lijkt het proces enigszins op het openen van een blikje wormen, je wilt ze het liefst allemaal terug stoppen. Maar als je eenmaal de grotere vrijheid en authenticiteit merkt, wordt het steeds moeilijker rechtsomkeert te maken. Ben je er al aan toe? Ook bij fysieke klachten kan het je helpen dit gebied te betreden. Maar pas als je er klaar voor bent.
