Houd altijd je fatsoen, ook al lig je dronken in de goot – mijn moeder
De criticus als ouder
Bovenstaande uitspraak leidde bij mij en mijn zussen altijd tot veel gegiechel en gegis over hoe je dat moest doen; je fatsoen houden en dronken in de goot liggen. Zou dat betekenen dat je met twee woorden sprak als iemand aanbood om je overeind te helpen? Of dat je nog met je benen over elkaar dronken in de goot zat te wezen? Nou ja, je begrijpt eigenlijk een uitspraak waarmee je niet zo veel kon. Net als mijn moeders steevast en met kracht uitgesproken “Doe voorzichtig!” als je ging spelen, naar school ging fietsen of wat dan ook ging doen. Het zijn van die ouderlijke uitspraken uit bezorgdheid waarmee je helemaal niets kunt. Want wat betekent het eigenlijk. Of je doet al voorzichtig en dan is het overbodig of je doet het niet en dan ga je het door zo’n uitspraak ook niet doen. Het maakt je waarschijnlijk wel onzeker en in de war. Zo is het met veel uitspraken van de innerlijke criticus ook. Je hebt er waarschijnlijk niets aan, maar ze maken je wel in de war.
Wat activeert de criticus?
Onderstaande is een verkorte weergave uit het boek.
Het bovenstaande maakt duidelijk waarom je er alles aandoet om jezelf niet in een kwetsbare positie te brengen. Als je je niet bewust bent van de criticus kun je je dan ellendig voelen en jezelf steeds dieper in de put denken.
Door de aanval heen kijken
“Aan ons de taak om door die aanvallen heen te kijken en de zachte, tere en doodsbange kern te ontdekken, die schuilgaat achter de harde, felle en agressieve bravoure van onze vriend de criticus. En hoe doe je dat? Door eerst te onderkennen wanneer je last hebt van zo’n aanval van de criticus, bijvoorbeeld door het bijhouden van een dagboek. Als je dan een aanval voelt opkomen, ga iets doen. Het maakt niet uit wat, alles is beter dan zo’n aanval passief over je heen te laten komen. Maak je los van de eisen van de criticus, onthoud dat je hem toch nooit tevreden kunt stellen. En heel belangrijk: geef jezelf toestemming om gewoon te zijn. Als je je niet langer richt op het imponeren of overtreffen van anderen, heb je veel meer energie tot je beschikking om je best te doen.”