Be the change that you wish to see in the world ― Mahatma Gandhi (Wees de verandering die je in de wereld wenst te zien)
De noodzaak van een utopie
Onze wereld verandert in een rap tempo. Crises horen bij elke verandering. Het Chinese teken voor crisis betekent ook kans. Wat als de huidige crisis een voorbode is voor een totale vernieuwing?
Als we de alleen de technische verandering van de laatste 20 of 30 jaar op een rijtje zouden zetten, dan is onze wereld al heel erg veranderd. In de documentaire “de noodzaak van een utopie” (klik hier) wordt zelfs gezegd dat het zo’n grote verandering is dat het eigenlijk verbazingwekkend is dat het niet elke dag op de voorpagina van de krant staat. In de documentaire wordt gezegd dat we inmiddels in het luilekkerland leven, dat de mens in de middeleeuwen als ideaal voor zich zag. En nu is het nodig dat we opnieuw nadenken over hoe ons ideaalbeeld er in de toekomst uit zou moeten zien. Want de technologie maakt heel veel mogelijk, maar kan ook ongewenste effecten met zich mee brengen. Het is zaak dat wij meester blijven over ons leven en bedenken hoe wij met die technologie om willen gaan. Als alles kan, moeten wij beslissen wat en hoe we het willen.
Wat zou er veranderen door technologie?
In de eerder genoemde documentaire wordt ook duidelijk gemaakt, dat we wel verwachten dat de technologie veel in onze omgeving zal veranderen, maar heel slecht kunnen inschatten hoe dat ons eigen leven zal veranderen. Bijvoorbeeld in de jaren 50 van de vorige eeuw werd wel bedacht dat apparaten het huishouden zouden veranderen, maar er werd geen rekening mee gehouden dat vrouwen zich dan massaal op de arbeidsmarkt zouden begeven. De omwenteling die dat in het sociale leven van gezinnen en de hele samenleving heeft gebracht was niet te voorzien. En nu staan we weer voor grootschalige verandering. Niet eens op de lange termijn, maar in de nabije toekomst, misschien wel binnen 10 jaar. Ik las al in de krant dat als je over 20 jaar nog wilt werken dat je dan beter schrijver dan accountant kunt worden. Want over 20 jaar kan de computer dat werk beter doen. En Google heeft zich bijvoorbeeld ten doel gesteld om in 2018 de eerste zelfrijdende auto op de markt te brengen. Stel je eens voor wat een verandering dat zou zijn. Als auto’s geen privé bezit hoeven te zijn en niet meer ruim 20 uur per dag stilstaan. Dan komt er heel veel ruimte in onze straten en openbare ruimte vrij. Als drones onze pakjes bezorgen. Of een robot je koffie komt brengen als je ouder bent en zorg nodig hebt. Dan worden heel veel banen overbodig. Tegelijkertijd ontstaat dan een grenzeloze vrijheid voor iedereen maar in het bijzonder van mensen die nu afhankelijk zijn van anderen of instanties. Zie je het ook voor je? Zoals in Harry Potter met brulbrieven of uilen die pakjes bezorgen, of een wereld zoals in Startrek of een andere science fiction serie. Wat als niemand dan meer hoeft te werken, gewoon omdat computers en robots dat beter kunnen? Wat zouden we dan met onze tijd en talenten doen?
Zouden zieke mensen dan een voorsprong hebben?
Stel dat we met zijn allen ineens meer vrije tijd hebben, dan we ooit konden bedenken en we willen niet dat iedereen uit pure verveling dingen gaat vernielen of andere mensen gaat lastig vallen. Wat te doen? Hoe willen we dan dat de maatschappij eruit ziet? Kunnen we dan leren uit het verleden? Kunnen we dan meer ruimte inruimen voor dialoog en overdenking? Kan iedereen dan een taak hebben om iets te doen voor zijn omgeving? En kan iedereen een creatieve uitingsvorm kiezen, van houtbewerken tot handwerken tot beeldhouwen? Iets wat bij zijn talent past? Kunnen we dan wat hebben aan de ervaringen van chronisch zieken? Mensen die hun eigen crisis te boven zijn gekomen. Gekozen hebben voor persoonlijke groei en dan de wereld kunnen inspireren?
Wat zie jij als toekomstideaal? Welke bijdrage zou jij daaraan kunnen leveren?
