If you don’t take care of your body, you’ve got nowhere to live – 87 jarige dakloze (Als je niet voor je lichaam zorgt, heb je nergens om te wonen.)
Wat mist er in ons eten?
In de TED talk van Jason Vale, waar ik het de vorige keer over had, noemt hij bovenstaande quote. Voor hem was dat het inzicht dat hij nodig had om zijn leven te veranderen. In de anekdote vertelt hij verder dat deze dakloze man er zo goed uitzag. Ondanks zijn leeftijd had hij nog altijd zijn eigen haar en tanden. Deze man maakte er een gewoonte van om geen junkfood te eten. Nu kun je denken, dat een dakloze niet zo kieskeurig kan zijn. Maar hij was er het bewijs van dat dat wel kan. Hij kreeg groente en fruit van de markt en restanten uit restaurants. En, denk ik er dan bij, deze man overat zich waarschijnlijk niet.
Vorige week zag ik Pierre Wind, kok des vaderlands, op tv vertellen dat driekwart van de Nederlanders te weinig groente en fruit eet, terwijl ze denken wel genoeg te eten. Wat maakt dat we de kleur en veelzijdigheid van groente niet kunnen waarderen? En vooral de kleur bruin zo aantrekkelijk vinden? Want eten dat gefrituurd, gebakken of gebraden is, is vooral bruin. Van goudgeel tot diepbruin.
Wat is er mis gegaan?
Ik ben nog opgegroeid met een sterke lobby voor melk. Wij kregen op de lagere school in de pauze ijskoude melk en dat was toen best lekker. Op tv was er de reclamecampagne van Joris Driepinter. Als je groot en sterk wilde worden dan dronk je 3 glazen melk per dag. Nu denk ik dat die campagne vooral bedoeld was om de melkveehouderij te sponsoren, dan dat het echt bewezen goed voor je was/is.
En zo gaat het met heel veel producten. Maar daarbij komt dat vanille te duur is om in de vanillevla te verwerken, suiker te duur voor in koekjes en frisdrank en vleesjus te duur voor de kant-en-klaar maaltijden. De industrie is er goed in geworden vervangende producten te maken, die er ongeveer hetzelfde uitzien en smaken. Maar die dus juist helemaal niet meer hetzelfde zijn. Net als frisdrank nergens voor nodig is, is heel veel van de industriële productie niet nodig. We hoeven echt niet elke dag die producten te eten.
En omdat ik nu toch bezig ben, wat zijn we raar bezig met vlees. Het is te duur om koeien of kippen buiten te laten lopen. Dus krijgen ze soja producten uit Zuid-Amerika. Daar groeit dat niet vanzelf en zijn er veel bestrijdingsmiddelen nodig. Die gaan de koeien dan eten, maar kunnen ze niet goed verteren, dus krijgen ze er antibiotica bij. Daar kiezen consumenten dan weer massaal voor omdat ze denken dat ze met de kiloknallers een goede deal krijgen. Het lijkt of geld het enige criterium is geworden. Waarom blijven we het toch doen? Omdat er anders niet genoeg eten is voor de groeiende wereldbevolking, zeggen ze.
Wat kunnen we eraan doen?
Alleen het probleem signaleren is natuurlijk gemakkelijk. Dus wat kunnen we eraan doen? Want net als ieder ander probeer ik zo gezond mogelijk te eten, maar val ik ook nog regelmatig voor de verleidingen van het moderne leven. Ik wil ook geen zonderling zijn, die alleen hoogst verantwoorde en nauwelijks smakelijke dingen eet. Gelukkig is frisdrank en fastfood niet aan mij besteed, dat scheelt vast al veel. Daarin ben ik dan wel de uitzondering. Maar ik denk dat onze relatie met voedsel wel drastisch moet veranderen. Want zoveel vlees en andere eiwitten is echt niet goed voor ons. Matigen zou ons allemaal goed doen. Daar komt dan misschien wel weer een crisis van, maar we kunnen zo niet doorgaan. We eten ons als rupsjes-nooit-genoeg door bergen en bergen vlees, snacks en zoetigheid heen en ondertussen heeft ons lijf honger. We bekopen het met welvaartsziekten, die als we ons gedrag wijzigen, te voorkomen zijn.
Een zwager zei me lang geleden al eens dat de economie op mij niet kan draaien. Maar ik ben er ook niet voor de economie. De economie is er voor mij!
Ik geloof dat het met voedsel net zo zal gaan als met andere ontwikkelingen om ons heen. Van massaproductie door een paar bedrijven naar productie door de massa. Ik snap ook wel dat we niet kunnen leven zoals de Amish. Maar we kunnen er vast wat van leren en met alle beschikbare technologie en infrastructuren onze eigen vorm in vinden.
Wil je er meer van weten? Luister dan naar deze TED talk. Hierin vind je ook een overzicht hoe eten de laatste 100 jaar is veranderd. De TED talks worden tegenwoordig vertaald, dus klik gewoon op je taal en de ondertiteling verschijnt vanzelf.
