“O”, de waarzegster bestudeerde mijn hand en verbleekte. “Hoe bent u in godsnaam hier beland?” vroeg zij schor. “Volgens uw levenslijn kunt u er al tien jaar niet meer zijn.” – uit “Met enige vertraging” Levi Weemoedt
Bestaat een lot?
Naar aanleiding van mijn vorige blog vroeg ik me af wat er gebeurd zou zijn als ik mijn beslissing om naar Frankrijk te verhuizen jaren geleden had genomen. Zou er een soort ervaring zijn die in je leven bestemd is? Wij geloven vooral in de maakbaarheid van ons eigen leven en dat we zelf ons lot bepalen. Zelfs als er een obstakel in de weg komt, vechten we door om toch ons doel te bereiken en zijn we niet goed in het accepteren van wat er gebeurt en al helemaal niet dat dat misschien wel beter is dan je zelf hebt bedacht. Ik volgde jaren geleden een cursus geboortehoroscoop maken bij het genootschap van astrologen en daar was een van de eerste lessen “De mens is vrij gebonden”. Over de halfslachtige manier waarop wij met lot en vrijheid omgaan, vond ik een voorbeeld het boek ‘Leven zonder angst’ van Alexander Lowen.
De legende van Oedipus
“Oedipus was een prins, de zoon van Laius, koning van Thebe. Toen Oedipus geboren werd raadpleegde zijn vader het orakel van Delphi over de toekomst van zijn zoon. Toen hem verteld werd dat de jongen, als hij volwassen was, zijn vader zou vermoorden en zijn moeder zou trouwen, liet Laius om deze ramp te voorkomen, zijn zoon ergens buiten de stad neerleggen, zodat hij van uitputting zou sterven. ”
Dit levert gelijk de eerste vraag op. Want het geloof in het orakel moet aanwezig geweest zijn, de voorspelling niet iets waarvan Laius dacht, nee, mijn zoon gaat dat niet doen. En tegelijkertijd wel denken dat je dan toch het noodlot kunt afwenden. In plaats dat de zoon de vader doodt, neemt de vader de beslissing dat dan de zoon maar dood moet. Een even ernstig misdrijf, lijkt me.
“Oedipus werd gered door een herder, waarna hij werd geadopteerd door Polybus, koning van Corinthe, die hem opvoedde als zijn eigen zoon. Toen Oedipus volwassen was raadpleegde ook hij het orakel van Delphi om zijn lot te vernemen. En hij hoorde dat hij zijn vader zou vermoorden en met zijn moeder zou trouwen. Omdat hij geloofde dat Polybus zijn vader was, besloot hij aan het hem voorspelde lot te ontkomen door Corinthe te verlaten en zijn geluk elders te zoeken. ”
Ook hij had de behoefte om zijn lot te weten en ook de overtuiging dat hij het lot kon afwenden.
“Op weg naar Boeotia werd hij aangesproken door een reiziger die hem zei uit de weg te gaan. Er ontstond een ruzie en Oedipus sloeg de man met zijn stok neer, waardoor de man overleed.”
Op dat moment wist hij het niet, maar ruim 20 jaar later kwam hij erachter dat het zijn vader was, die hij er dood achterliet. Nu zouden we concluderen dat dit een geval van zinloos geweld was door een kort lontje.
“In Thebe aangekomen hoorde hij dat de stad geterroriseerd werd door de Sfinx, een vreemd monster met het gezicht van een vrouw, het lichaam van een leeuw en de vleugels van een vogel. De Sfinx gaf iedere reiziger een raadsel op. Degenen die het raadsel niet konden oplossen werden verslonden. Creon, die over de stad regeerde sinds de dood van zijn broer Laius, had de kroon en de hand van koningin Iocaste, die nu weduwe was, beloofd aan degene die de stad van de terreur van de Sfinx zou verlossen. Oedipus nam de uitdaging aan en tartte de Sfinx. Op de vraag: “welk dier loopt op vier benen in de ochtend, op twee in de middag en op drie in de avond?” antwoorde hij: “de mens”. In zijn kindertijd kruipt hij op handen en voeten, als volwassene loopt hij op twee benen en in de avond van zijn leven loopt hij met een stok. Toen de Sfinx dit antwoord hoorde, wierp ze zich in de zee en verdronk. Oedipus keerde terug naar Thebe, trouwde de koningin en regeerde meer dan twintig jaar over de stad.”
Hij trouwde zonder het te weten met zijn moeder. Had hij het wel geweten, dan was dit huwelijk nooit tot stand gekomen. Zijn moeder pleegde, toen ze erachter kwam, zelfmoord.
“Oedipus stak zich de ogen uit en verliet Thebe, vergezeld door zijn toegewijde dochter Antigone en zwierf rond. Na vele jaren vond hij een laatste rustplaats in de stad Colonus bij Athene. Daar, verzoend met zijn lot en gelouterd door zijn zonden verdween hij op mysterieuze wijze van de aarde.”
Dan stelt de schrijver zich de vraag: “Gebeurde het juist omdat ze aan hun lot trachten te ontkomen? Wat zou er gebeurd zijn als Laius de voorspelling had geaccepteerd en zijn zoon gewoon als zijn zoon had opgevoed? Dan was er in ieder geval één ding niet gebeurd.
Wat denk jij? Is er een lot? En kun je dat maar het beste accepteren?
