Progress is impossible without change, and those who cannot change their minds cannot change anything.- George Bernard Shaw (Vooruitgang is onmogelijk zonder verandering, en zij die hun geest niet kunnen veranderen, kunnen niets veranderen.)
Wat is werkelijk waar?
De vorige keer liet ik je achter met de stelling van Jan Geurtz dat het denken tot een beknelling leidt, die je niet met het denken kunt oplossen. En dat je op zoek kunt gaan naar wat werkelijk waar is. Hij heeft een hele verhandeling geschreven over de twee steeds terugkomende standpunten: 1. Er is een objectieve materiële wereld onafhankelijk van mij (het materiële standpunt) en 2. Alle ervaringen bestaan alleen in mijn geest (het idealistische standpunt). In de meeste gevallen wordt één van beide standpunten gekozen en net gedaan of dat geen probleem oplevert. Alleen filosofen buigen zich nog wel eens over de juistheid ervan.
Toch wijst Jan Geurtz er in zijn boek op dat deze onjuistheid de oorzaak is van het lijden in de wereld. En hij komt met de oplossing dat er een onderliggende werkelijkheid bestaat, waarvoor de theorie van ‘afhankelijk ontstaan’ de basis is. “Deze theorie zegt dat alle verschijnselen uitsluitend ontstaan, bestaan en weer vergaan in onderlinge afhankelijkheid van andere verschijnselen, en dat ze dus niet een zelfstandige en onafhankelijke natuur hebben. …. Dit gedeelte van ‘onafhankelijk ontstaan’ komt aardig overeen met de wetenschappelijke kijk op materie en energie, er gaat nooit iets verloren, er komt nooit iets bij, alles verandert steeds weer in iets anders onder invloed van oorzaken en omstandigheden.”
Wat kan dit voor je betekenen?
Het lijkt vrij omslachtig wat er allemaal wordt aangevoerd. Door de misvatting van het denken te onderzoeken kom je er ook achter welke gedachten jou beknellen en hoe je je hiervan kunt bevrijden. Authentieke spiritualiteit wil handvatten aanreiken om het lijden van mensen te doorzien en de oorzaken ervan te beëindigen. Je kunt dit alleen ondervinden door zelf onderzoek naar de grondslagen van de werkelijkheid, inclusief naar dat deel van de werkelijkheid dat je beschouwt als ‘jezelf’. “In de spirituele literatuur wordt een aantal beelden gebruikt om deze non-dualistische aard van de werkelijkheid te illustreren. …. Een derde vergelijking gebruikt de droom als illustratie van de non-dualistische aard van de werkelijkheid. Als we dromen is er in de droom een ‘ik’ die iets meemaakt in een droomwereld die als werkelijkheid wordt ervaren. …. Toch zijn beide slechts ervaringen in de geest van de slapende ‘ik’, die symbool staat voor het alles overziende gewaarzijn. Wat gebeurt er als de ‘ik’ in de droom zich realiseert dat het maar een droom is? Alle angst voor de tijger verdwijnt, er is geen beklemming meer, en soms wordt de dromer meteen wakker.”
Ik vind het lastig hier een kort en samenhangend verhaal van te maken. Ik raad je aan het boek te lezen of te beginnen met mediteren. Dan wordt je je bewust van je gedachten en het feit dat de gedachten achter elkaar gedacht worden, maar dat je de denker niet kunnen ontdekken. Volgens Jan Geurtz omdat er geen denker is.
Van Jan Geurtz vond ik wel zijn website http://www.jangeurtz.nl/ waarop je informatie kunt vinden over de meditatiecursussen, die hij aanbiedt. En op Youtube vond ik een interview met Paul Smit over non-dualisme
